Âm nhạc là một phần quan trọng của đời sống văn hóa, đóng vai trò không chỉ trong việc giải trí mà còn giúp con người thể hiện tình cảm, tư tưởng và giá trị văn hóa. Tuy nhiên, trong bối cảnh âm nhạc Việt Nam hiện nay, có nhiều hiện tượng lệch lạc cần được nhận diện và phê phán, nhằm bảo vệ và phát triển môi trường âm nhạc lành mạnh, có giá trị nghệ thuật và văn hóa tích cực.
Một trong những biểu hiện lệch lạc dễ nhận thấy là việc sản xuất và phổ biến những ca khúc có nội dung phản cảm, cổ xúy cho bạo lực, thù hằn, hoặc đề cao lối sống hưởng thụ, ích kỷ. Những bài hát này thường sử dụng các lời ca mang tính tiêu cực, khuyến khích hành vi chống đối xã hội, bạo lực hoặc phóng túng trong tình yêu, quan hệ giới tính. Thay vì mang lại thông điệp ý nghĩa hoặc giá trị nhân văn, những sản phẩm âm nhạc này chỉ tập trung vào việc gây sốc, giật gân để thu hút sự chú ý của công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Điều này không chỉ làm lệch lạc gu âm nhạc của một bộ phận khán giả mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi và tư duy của họ.
Báo Tiền phong đã có nhiều bài báo phản ánh vấn nạn này, trong đó đáng chú ý là bài báo “Ai đứng sau MV nhạc Việt dung tục” đăng ngày 03/10/2024. Bài viết đã chỉ ra những nhà sản xuất và nghệ sĩ tham gia vào việc phát hành những MV ca nhạc có nội dung phản cảm, làm xói mòn giá trị văn hóa và đạo đức. Bài báo nhấn mạnh rằng, nhiều sản phẩm âm nhạc hiện nay được tạo ra chỉ để gây sốc, thu hút sự chú ý từ lượng người xem trên các nền tảng số, mà không có sự đầu tư nghiêm túc về nội dung và thông điệp. Điều này không chỉ gây bức xúc trong công chúng mà còn đặt ra câu hỏi về vai trò của các cơ quan quản lý văn hóa trong việc kiểm soát nội dung âm nhạc.
Sự lệch lạc còn thể hiện ở việc các nghệ sĩ chạy theo lợi nhuận, sản xuất âm nhạc một cách vội vàng, thiếu đầu tư về chất lượng nghệ thuật. Họ ưu tiên phát hành các sản phẩm nhằm mục đích thương mại hóa, lấy số lượng thay vì tập trung vào giá trị sáng tạo. Nhiều ca khúc có giai điệu dễ dãi, lời ca nhạt nhẽo, không mang tính đột phá hoặc giá trị nghệ thuật nào, nhưng vẫn thu hút sự chú ý nhờ chiến lược quảng bá mạnh mẽ trên các nền tảng số. Điều này dần khiến thị trường âm nhạc mất đi sự đa dạng và chiều sâu, gây khó khăn cho những nghệ sĩ thực sự đầu tư cho nghệ thuật chân chính.
Ngoài ra, sự lệch lạc trong phong cách biểu diễn và hình ảnh của nghệ sĩ cũng là một vấn đề nổi cộm. Nhiều nghệ sĩ trẻ hiện nay có xu hướng sử dụng trang phục, vũ đạo và hình ảnh gây tranh cãi để tạo dấu ấn cá nhân. Tuy nhiên, thay vì thể hiện cá tính một cách lành mạnh, sáng tạo, họ thường lựa chọn cách gây sốc bằng việc mặc trang phục hở hang, phản cảm hoặc sử dụng những vũ đạo không phù hợp với thuần phong mỹ tục. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân mà còn góp phần làm suy giảm giá trị nghệ thuật trong mắt công chúng.
Phê phán những biểu hiện lệch lạc trong âm nhạc là điều cần thiết để giữ gìn và phát triển một nền âm nhạc Việt Nam lành mạnh, có giá trị nghệ thuật và văn hóa cao. Người nghệ sĩ cần ý thức rõ ràng về trách nhiệm của mình trong việc sáng tạo nghệ thuật, đồng thời khán giả cũng cần có thái độ chọn lọc, thẩm định để không bị cuốn vào những trào lưu âm nhạc tiêu cực. Để làm được điều này, cần có sự chung tay của cộng đồng, giới nghệ sĩ và các cơ quan quản lý văn hóa nhằm nâng cao chất lượng âm nhạc, bảo vệ những giá trị văn hóa tốt đẹp trong âm nhạc Việt Nam.
